Dökümanlar > | 14.01.2013 |
Show kuşlarında yapay tohumlamayı ders olarak Güney Avustralya kümes hayvanları Derneğinin Güneydoğu Şubesi Nigel Tonkin tarafından verilmiştir. Derleme bu şekilde yapılarak aşağıda ki yazı ortaya çıkmıştır. İznim olmadan başka bir platformda yayınlaması yasaktır. Profesyonel üretici bildiklerini saklı kapılar arkasında tutarak değil paylaşarak olmaktadır diye düşünüyorum. Ve bende araştırmalarımı sizlerle paylaşmaya çalışmaktayım. Derneğimiz Kıvrık Gagalılar ve Kafes Kuşları Üreticileri Derneği bu yazıyı istediği gibi kullanma hakkına sahiptir.
Coşkun ÖZDEMİR
Show Kuşlarında Yapay Tohumlama
Bundan 12 ay önce bu özel geceye, bu konferansa katılıp katılamayacağım sorulmuştu. Konunu Yapay Döllenme olduğu da söylenmişti. Ama önce İsviçre’de jürilik yapmaya, Avusturya ve İsveç’de hem jürilik hem de röportaj planlarım olduğu için neredeyse erteletmek zorunda kalacaktım. Maalesef hastalık sebebiyle o seyahatimi iptal etmek zorunda kaldım ve burada benle tıkılı kaldınız.Son günlerde kuş türlerinde özellikle muhabbet kuşlarında Yapay Döllenme konusunda büyük tartışmalar dönüyor. Bu konuda uzman olduğum söylenemez ama son gelişmeleri de büyük dikkatle takip ettiğimi de söylemem gerek. Kuşun meni toplaması ve bu menileri yavru kuşlara çevirmesini anlatan birkaç slayt göstereceğim. Ayrıca pratikte göstermek için birkaç kuş hazırladım, umarım biraz meni toplayacak kadar şanslı olurum.Büyük Britanya’da , muhabbet kuşu meraklıların hobileri için Yapay Döllenme kullanmaları yasak. Böyle bir yasağın olduğunu bildiğim tek ülke Büyük Britanya. Bu yasakları nasıl uyguladıklarını da açıkçası bilmiyorum.Gerekmedikçe Yapay Döllenme kullanmıyorum. Bu gerekliliğe bir örnek; dişi ya da erkek kuşun 1 ayağından zarar görmüş dolayısıyla da üremesi zorlanmış olması olabilir. Nesli tükenen türlerde Yapay Döllenme kullanmaktan çekinmem. Bunun sebebi de kuluçkalarla yeni yumurtaların yavrular üreterek o türün eski sayısını yakalamasının önemidir. Macquarie Ansiklopedik Sözlüğünde, Yapay Döllenmenin açıklamasını şu şekilde verir: “Sığır ve atlarda çok geniş bir şekilde kullanılan, rahim boyuna canlı spermin yapay bir şekilde girişiyle hamilelik sağlanma yöntemidir.” Bu tanımı amacımıza uygun bir şekilde yeniden yapılandıracak olursak, şu şekilde de açıklayabiliriz: “Seçici üretimi sağlamak amacıyla, canlı spermlerin kuş türlerine aktarılması yoluyla doğurganlığı arttırma yöntemidir.” Graham Meguire, Melbourne,Victoria’dan bir kuş meraklısı, son 2 yıldır bu konu üzerine makaleler ve konferanslar verdi. Onun yaptıklarının takdirini kendim toplamak kesinlikle istemiyorum. MeGuire bu konu üzerine A.B.D’den bir video aldı ve bu videoyu kullanarak erkek kuştan sperm alma ve bunu dişinin içine aktarıp pozitif sonuçlar alma konusunda mükemmelliğe ulaştı. Bu konuda daha fazlasını öğrenmek için Graham’ın tesisini ziyaret ettim. A.B.D’den gönderilen video da elimde var ama ne yazık ki görüntü net değil.Büyük Britanya’lı Dr. John Pilkington da bu konuda bir şeyler yazdı. Bu değerli beyefendilerin kaleme aldığı bilgileri bugünkü konferansta vermekten çekinmeyeceğim.
Üreme
Sperm olarak da bilinen erkek üreme hücresi hareketli bir hücredir. Bu hücre kafasında çekirdek taşır ve kuyruğa benzeyen yüzen kamçısı da vardır. Yumurta olarak bilinen dişi üreme hücresi spermden birkaç kat büyüktür ve çekirdeği çevreleyen büyük miktarda sitoplazmaya sahiptir.
Sperm Üretimini Arttırma
Erkek kuş türlerinin oval şekildeki testisleri bu türlerin arkasında derinlerde bir yerde bulunur ve böbreklere yakındır. Soğuk aylarda, muhabbet kuşlarının testisleri en kısa günden sonra toplu iğne başı büyüklüğünde olur. Gün uzadıkça, testislerin büyüklüğü zamanla bezelye büyüklüğüne kadar ulaşır bu da hem çok sayıda hem de kaliteli spermlerin üretilme şansını arttırır.
Destekli Döllenme
Bu spermlerin yapay olmadığını söyleyemesek de, bugün burada gördüğümüz hatta çoğu kuş meraklısının tartıştığı-üzerine yazdığı sisteme Yapay Döllenme’den çok Destekli Döllenme denmesi daha doğru olur. Biz, yani kuş meraklıları ineklerde, koyunlarda, atlarda, hatta hindi gibi kümes hayvanlarında olduğu gibi tüpü direk hayvanın içine yerleştirmiyoruz. Biz sadece spermin dişi kuşun kloakından* geçmesine destek oluyoruz ve bundan sonrasını doğa hallediyor. Normal çiftleşme sürecisi ise şu şekilde, dişisine kur yapan erkek kuş dişiye biner, iki kuş birleşir, sperm salınır ve sperm bundan sonra yumurtalık bölgesine gider. Bu sperm çok uzun bir süre “aktif” kalabilir. Bir keresinde bir erkek kuşum eşi yumurtladığında ölmüştü ve 12 gün sonra 7. Yumurta çıkana kadar spermi aktif kalmıştı.Çoğu Yapay Döllenme prosedürlerinde sperm toplanır, küçük veya orta boy kamışlarda paketlenir sonrasında seçilen “müşteri”de kullanılmak üzere 196 derece sıvı nitrojende saklanır. Bu sıcaklıkta bir sperm yıllar boyu dayanır. 20 yılın üzerinde saklanan spermlerle başarılı Yapay Döllenmeler yapılmıştır.
Yapay Döllenme için Hazırlık
1. Yeterli kuşları eşleştirin veya kısır bir erkek ile yeterli bir dişiyi eşleştirin.
2. 8-10 gün bekleyin sonrasında hem dişi hem de erkeğin kıç(vent) çevresindeki bütün tüyleri alın.
3. Ya ilk yumurtanın çıkmasını bekleyin ya da yumurtanın 1-2 güne gelip gelmeyeceğini tahmin edip yapay döllenme sürecine başlayın.İnce(kılcal) tüpünüzü hazır edin. (Tüpünüz heparin olmasın çünkü heparin kaplı tüpler spermden zehirlenir. Tüpümüz bir kere kullanılmalı ve sonrasında atılmalıdır. 4. Erkek kuşunuzu tutun ve kıç(vent) tarafı dışarıya gelecek şekilde kaldırın. Ve kıç tarafının altından kuşa yavaşça ve yumuşakça vurmaya başlayın. Kuyruk sırt boyunca konumlamıştır ve sürekli vuruşlarla boşalmayı sağlayacak bir şekilde basınç kloak çevresine yatay bir şekilde yerleşir. Sperm 6-7 vuruşta hazır olmamışsa, erkek kuşunuzda hazır sperm yok demektir. Bunun 2 anlamı vardır : Ya kuşunuz “mevsiminde” değildir ya da sizin müdahil olmanızdan önce tüm spermlerini boşaltmıştır. Eğer kuşunuzda sperm varsa elinizdeki ince(kılcal) tüpün içine akıtın. Eğer yalnızca bir kişi bu süreç esnasında bulunuyorsa, ince(kılcal) damar süreç esnasında ağzınızda dişlerinizin arasında veya kuru temiz bir yerde tutulmalı. Değiştirilmiş bir masaj tekniği kloakın her iki tarafına baskı uygulayarak içindekilerini boşaltmaya yarar.
5. Dişi kuşunuzu tutun ve yine kıç(vent) tarafı dışarıda kalacak şekilde kaldırın. Kıç tarafının altına vurarak içindeki tüm pisliklerini boşaltmasını sağlayın. Bunun için ince bir kağıt kullanılması da önerilir ama bu kağıt içerideki pisliklerden bile daha toksik olabilir.
6. Kıç bölgesine baskı uygulayarak nemli pembe etten oluşan iç kısmın görünmesini sağlayın.
7. Baskıyı bırakın ve kıç bölgesinin emme hareketi başlayacaktır. İçine spermleri boşaltın. *Daha büyük kuş türlerinde bu süreç boyunca 2 ya da 3 kişinin başarılı sonuçlar almak için hazır bulunması gereklidir.
Not:
a) Erkek kuştan spermin çıkarılması ve bu spermin dişi kuşun içine aktarılması süreci 5 dakikadan fazla sürmemeli. Aksi takdirde, sperm sertleşir ve jöle kıvamına gelir ve herhangi bir faydası olmaz.
b) Dişi kuşun içi spermin aktarılmasından önce iyice pisliklerinden arınmazsa, dişi kuş içerisine sperm aktarılmasından sonra tüneğine geri dönüp dışkılayabilir ve böylece tüm bu süreci çöpe atabilir.
c) Eğer erkek kuş sperm toplanması sırasında dışkılarsa, tüm bu yapay döllenme çalışması o noktada bırakılmalıdır.
Yapay Döllenmenin Avantajları ve Dezavantajları
• Eğer dişi kuş veya erkek kuş bu süreç sırasında sakatlanır ve dolayısıyla çiftleşmesi imkansız hale gelmişse bu süreç aslında faydalı olur. (Avantaj)
• Eğer dişi ya da erkek kuş doğuştan deformeyse ve bu prosedür uygulanırsa, deforme olmuş bir genin tüm kuş haneye yayılmasına ve deforme genlere sahip büyük bir kuş üretimine yol açabilir.(Dezavantaj)
• Kaliteli bir erkek kuş bir çok dişi kuşu verimli hale getirebilir.(Avantaj)
• İstenmeyen ve kötü olarak nitelendirilen özelliklerin yavrulara geçme potansiyeli.(Dezavantaj)
• Eğer bir aile özelliğinin zenginliği düşükse bu sistemle beraber bu zenginlik daha da azalabilir.(Dezavantaj)
• Nesli tükenen türleri yeniden canlandırma da kullanılırsa.(Avantaj)
Araştırma ve Olmayan Paralar
Daha popüler olan ve reklamı daha çok yapılan hayvanlarda, Yapay Döllenme için milyonlarca dolar harcanıyor. Potensiyel damızlık hayvanlar libidoları hatta sütleri için(inekler), yün üretimi için(koyun), ikiz üretimi için(koyun) ve hız-güç için(atlar) test ediliyorlar. Eğer bir aile de başarısızlık varsa o ailenin ataları itlaf edilip diğer yakın akrabaları da bunun için değerlendirmeye alınabiliyorlar. Ama kuş araştırmalarında böyle bir program için yeterli para yok.(Sadece bu program için değil herhangi başka bir program için de yok) Devlet veya reklam desteği de olmazsa uzun bir süre olmayacak.
*kloak: Bazı canlı gruplarında son bağırsağın dışarıya açıldığı; dışkının ve idrarın belli bir süre tutulabildiği ve eşeysel üretimin akıtıldığı ortak, tek olan vücut açıklığıdır.
M.Coşkun ÖZDEMİR
Ayvansaray Mahallesi Mustafapaşa Bostanı Sok No.6 Fatih / ISTANBUL |
0850 550 90 90 |
kivgader@gmail.com |
Ana Sayfa |
Derneğimiz |
Üyelerimiz |
Döküman |
Duyurular |
Organizasyon |
Galeri |
İletişim |
Ziyaretçi Defteri |